در جریان خیزش سراسری مردم ایران علیه جمهوری اسلامی، سرکوبگران در اکثر تجمعها به صورت گسترده به معترضان گلولههای ساچمهای شلیک میکنند و از آنجا که گفته میشد بیمارستانها اسامی مجروحان را در اختیار نهادهای امنیتی قرار میدهند، بسیاری از زخمیها از مراجعه به بیمارستانها خودداری و تنها به درمان خانگی اکتفا کردند؛ اتفاقی که باعث شد وضع برخی جراحات وخیمتر شود و حتی در مواردی، پزشکان مجبور شدهاند چشم برخی بیماران را تخلیه کنند.
حسین کرمانپور، مدیر اورژانس بیمارستان سینا، در گفتوگویی با روزنامه هممیهن به تشکیل گروههای درمان خانگی مصدومان اشاره کرد و در مورد علت امتناع مردم از مراجعه به بیمارستانها گفت: «در روزهای اول اعتراضها، مدیران حراست برخی دانشگاههای علومپزشکی به حراست بیمارستانها ابلاغ کرده بودند اسامی افراد مصدوم در اعتراضها را اعلام کنند. این موضوع به گوش همه رسید و باعث شد مردم برای درمان مراجعه نکنند. در مقابل، به برخی اعضای کادر درمان هم بهاشتباه گفته شد که اگر این افراد را درمان کنند، تحتتعقیب قرار میگیرند؛ به همین دلیل از هر دو طرف برای درمان تعلل صورت گرفت. بهتدریج وقتی نگرانی مردم کمتر شد، مراجعه هم بیشتر شد.»
پیش از این شنیده شده بود که برخی مراکز درمانی به علت اختلاف عقیده سیاسی از پذیرش مجروحان اعتراضها خودداری میکنند؛ اتفاقی که واکنش وزارت بهداشت را به همراه داشت و بیمارستانها را به پذیرش تمامی مجروحان ملزم کرد. البته در مقابل، برخی مراکز درمانی همسو با مردم هم مجروحان اعتراضها را رایگان درمان میکردند. کرمانپور در این باره گفت: «خبر دارم که برخی مراکز درمانی خصوصی مصدومان را با تخفیفهای ۵۰ تا ۱۰۰ درصد جراحی کردند. البته نمیتوانم اسمشان را بیاورم چون ممکن است برایشان دردسر ایجاد شود. البته در این میان، برخی افراد هم در خانه درمان شدند یا پزشکان و پرستارانی بودند که برای درمان این مصدومان به منزل آنها میرفتند.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
او در مورد نوع و محل آسیبهای وارده به مجروحان خیزش سراسری توضیح داد: «بیشترین نگرانی مردم از آسیبهایشان به خونریزیهای شدید، آسیبهای چشمی، خونریزیهای مغزی و داخلی یا مشکلات ارتوپدی مربوط میشود. به هر حال افرادی که از این ساچمهها استفاده میکنند، اغلب درست آموزش ندیدهاند و ساچمهها را از فاصله نزدیک شلیک میکنند و همین مسئله سبب میشود آسیب زیاد شود. آنطور که ما متوجه شدهایم، بیشترین آسیبها اول به چشم و بعد به عضلات بوده است. در برخی موارد اصابت ساچمه به ریه و اندامهای تناسلی هم گزارش شده و شکستگی در اثر واردشدن ضربه باتوم هم وجود داشته است.»
روزنامه نیویورکتایمز پیش از این در گزارشی، درباره صدها معترض در شهرهای مختلف ایران نوشت که چشمانشان از فاصله نزدیک هدف قرار گرفته و در اثر اصابت گلولههای فلزی و پلاستیکی نابینا شدهاند. به نوشته نیویورک تایمز، چشمپزشکان سه بیمارستان رسول اکرم، لبافینژاد و فارابی تخمین زدهاند که از زمان شروع خیزش سراسری، بالغ بر ۵۰۰ بیمار را که چشمهایشان در اثر اصابت گلوله آسیب دیده بود، پذیرش کردهاند. بنابر اعلام پزشکان استان کردستان، نیز دستکم ۸۰ تن در اثر اصابت گلوله به چشمهایشان روانه بیمارستان شدهاند.
در همین راستا، چندی پیش ۲۰۰ چشمپزشک در نامهای خطاب به محمود جباروند، رئیس انجمن چشمپزشکی ایران، از او خواستند «تبعات جبرانناپذیر این آسیبهای چشمی شدید» را به دولت اطلاع دهد. چشمپزشکان در این نامه، درباره صدمات چشمی معترضان هشدار دادند و اعلام کردند: «در طول مدت رویدادهای اعتراضی اخیر، تعداد زیادی از بیماران با صدمات چشمی در اثر اصابت ساچمه و تیر پینتبال و امثال آن به مراکز درمانی مراجعه کردهاند که متاسفانه در بسیاری موارد، ضربه وارده به از بین رفتن بینایی یک یا هردو چشم منجر شد.»
جمعی از پزشکان و اعضای کادر درمان شهر مشهد نیز روز پنجشنبه ۲۸ مهر، با برگزاری تجمعی اعتراضی و صدور بیانیهای درباره امنیتی کردن فضای کشور و بیمارستانها هشدار دادند. آنها در بیانیه خود، درخواست کردند از وارد کردن آسیبهای بدنی، روانی، جسمانی، روحی به جامعه خصوصا کودکان و نوجوانان جلوگیری شود.
اعضای جامعه پزشکی مشهد در ادامه، خواهان توقف ورود و دخالت نیروهای امنیتی در حوزه درمان شدند و درخواست «ایجاد بستر مناسب برای ارائه خدمات جامعه پزشکی به همه آسیبدیدگان حوادث اخیر و دخالت نکردن نیروهای امنیتی در حوزه درمان» را مطرح کردند. آنها تاکید کردند که طبق قوانین کشوری، بینالمللی و سوگندنامه پزشکی، خواهان حفظ محرمانگی اطلاعات معترضان زخمی و افراد مراجعهکننده به مراکز درمانیاند.